تاریخچه گز
گز یکی از آن خوشمزه‌جاتی است که در روزگار قدیم فقط برای پیشکش به پادشاهان عرضه می‌شد و مردم عادی حق لذت چشیدن طعم آن را تا سالیان نداشتند. بنابراین قدمت این خوراکی خوشمزه به 450 سال پیش بازمی‌گردد. مشهور است که اولین تولید‌کننده‌ی گز آقای محمد علی شکرچیان بوده است که در اصفهان این ماده‌ی خوراکی را به مرحله‌ی تهیه می‌رساند و در می‌یابد که با مقداری شکر، سفیده‌ی تخم مرغ، هل، گلاب و مغزهای خوراکی می‌توان یکی از مطبوع‌ترین طعم‌های جهان را ساخت. هنوز هم در زمان حاضر %90 گز تولیدی کشور به اصفهان بازمی‌گردد و از اولین محصولاتی صادراتی در زمان آقا محمد خان قاجار به‌حساب می‌آید.
اما در زمانه‌ی فعلی علاوه بر اصفهان؛ چهارمحال بختیاری، همدان، کرمان و یزد نیز دست به تولید گز زده‌اند و هر کدام تاریخچه‌‌ی جداگانه‌ای را در این زمینه به خود اختصاص داده‌اند. مثلاً در کرمان سه برادر به‌نام‌های میرزا حسن، حسین و علی محسن‌زاده‌ی کرمانی در سال 1281 یعنی زمانی که گز اصفهان با اُفت کیفیت زیادی مواجه شده بود وارد بازار این محصول شدند و گز کرمان را به‌لحاظ کیفیت تا به روزهای طلایی گز اصفهان ارتقاء دادند و متعاقباً با استقبال زیادی هم مواجه شدند.
یکی دیگر از جاهایی که در زمینه‌ی تولید گز برای خود حق امضا قائل است، همدان بوده. جایی که در تولید گز دست به ابتکار زده و از حدود 130 سال پیش همان مواد اولیه‌ی گز را با عسل ترکیب کرده و پیشنهاد سرو آن را به‌صورت پیچیدن به‌دور انگشت به دیگران عرضه داشته است.
اما دو شکل شناخته شده‌ی گز به‌صورت ساده و آردی است که در هر دو مورد با انواع مغزهای خوراکی ترکیب شده و از محبوبیت بالایی برخورداراند، به‌طوری که در مناسب‌های مهم ایرانی پای ثابت میزهای پذیرایی شده‌اند؛ مراسم‌هایی چون شب یلدا، عید نوروز و غیره.
پیش‌درآمدی به تهیه‌ی گز
تهیه و آماده‌سازی گز کاری زمان‌بر است و در حداقل فرض ممکن به 9 ساعت زمان نیاز دارد. در عین حال از ماندگاری خوبی نیز برخوردار بوده و تا حدود 4 ماه بدون داشتن هیچ ماده‌ی نگه‌دارنده‌ای می‌توان از این ماده‌ی خوراکی استفاده کرد.
تهیه‌ی گز علاوه بر آن که زمان‌بر است کار دشواری نیز به‌حساب می‌آید. یک اشتباه کوچک ممکن است، منجر به نتیجه‌بخش نبودن همه‌ی آن 9 ساعت زمان تهیه، شود. مثلاً یکی از فوت‌های کوزه‌گری تهیه‌ی گز بازمی‌گردد به میزان درست قوام شربت این خوراکی. چنان‌چه اگر این شربت به‌خوبی قوام نیاید گز شل و چسبناک خواهد شد و اگر بیشتر از حد قوام بیاید گز خشک و سفت می‌شود.
فواید گز
شاید بتوان گفت گز تنها شیرینی است که در آن از نشاسته، روغن، مواد نگه‌دارنده و غیرطبیعی مثل انواع رنگ‌دهنده‌ها و طعم‌دهنده‌ها استفاده نمی‌شود و اگر که به شکل اصولی و درست آن تهیه گردد حتی می‌تواند دارای خواص درمانی نیز باشد.
منظور از تهیه‌ی آن به شکل اصولی آن است که برای نمونه گزهایی که با ماده‌ی اولیه‌ی انگبین تهیه شده‌اند چند برابر بیشتر از گزهایی که در آن‌ها از شکر استفاده شده دارای ارزش غذایی هستند و حتی میتوانند تاحدی در نقش یک تب‌بُر، رفع‌کننده‌ی خارش بدن و غیره باشند و یا چنان‌چه حاوی شیرخشک و ترنجبین باشند بعنوان یک ماده‌ی مقوی برای معده، کبد و کلیه‌ها در بدن شناسایی می‌شوند.
نشانه‌های شناسایی گز خوب
- نرم و ترد باشد
- چسبندگی نداشته باشد
- رنگ آن کاملاً سفید باشد
- شیرینی آن گلو را نسوزاند
- مغزهای باکیفیت در آن به‌کار رفته باشد و مثلاً اگر از بادام در آن استفاده شده، طعم این مغز رو به تلخی نباشد.
اما گز یکی از آن چیزهایی که مصداق بارز این ضرب‌المثل است که «هر چه پولی بدهی، آش خواهی خورد» چرا که امروزه می‌توان جایگزین‌های به‌صرفه‌تری را از لحاظ اقتصادی برای مواد اولیه پیدا کرد. اما با این کار ارزش غذایی این محصول کاهش یافته و در مقابل کالری این ماده‌ی خوراکی به مقدار قابل توجهی افزایش می‌یابد.
برای نمونه شکر می‌تواند به‌راحتی جایگزین انگبین‌هایی چون ترنجبین و شیرخشک شود که در نهایت منجر به تمام شدن محصول با قیمت کم‌تری خواهد شد اما در مقابل کیفیت و ارزش غذایی را با اُفت زیادی مواجه می‌سازد. بنابراین توجه به برند معتبر و یا مواد اولیه‌ی به‌کار رفته در محصول می‌تواند تا تاحدودی این نگرانی را برطرف کند.
سفارش گز
شما از طریق سایت «ازایران» می‌توانید از ایران سفارش گز تازه بدهید. کیفیت محصولات ازایران تضمین خواهد شد و این سفارش می‌تواند از همه‌جای دنیا با انوع کارت‌های اعتباری صورت پذیرد. بنابراین اگر داخل ایران نیستید و دلتان برای گزهای اصفهان یا کرمان تنگ شده است می‌توانید کار تهیه و ارسال آن را به ما بسپارید.
در کنار آن که اگر قصد خوشحال کردن یک یار سفر کرده یا یک مادر ساکن وطن را دارید، می‌توانید روی ما حساب باز کنید تا هدیه‌ی شما را همان طور که دلتان می‌خواهد به‌دست او برسانیم.
در حال حاضر در سایت ازایران، گز لقمه از یکی از بهترین برندها (کرمانی) با بالاترین درصد پسته یعنی 40 درصد عرضه می‌گردد. این محصول از این لینک قابل مشاهده و سفارش است. همچنین هموطنان عزیز خارج از کشور در صورتی که قصد خرید هر نوع محصول دیگری را از ایران دارند، میتوانند از بخش سفارش اختصاصی کار تهیه و ارسال آن را به ما بسپارند. پس از پر کردن فرم سفارش اختصاصی کارشناسان ما پس از بررسی و برآورد هزینه تهیه و ارسال، ظرف 24 ساعت با شما تماس می‌گیرند.
یادداشت‌های اخیر