سوگ
سوگ، غم از دست دادن است. غم پر کشیدن عزیزی، یا رفتن آشنایی و یا نبودن کسی که تا دیروز بود. در گذشته آیین‌های سوگواری این کمک را به افراد داغ دیده می‌کردند تا با اندوه‌شان مواجه شوند و در مقابل زمان لازم برای هضم موضوع را به شخص می‌دادند و به این ترتیب اصلی‌ترین رسالت این همیاری یعنی به رسمیت شناختن غم فرد سوگوار را اعلام می‌کردند. غمی که می‌توانست تا یک سال هم امتداد یابد و باز بعد از گذشت 365 روز همه‌ی آشنایان خود را به سوگوار می‌رساندند که یعنی ما هستیم و در غم تو شرکیم اما بعدها لابه‌لای یکی شدن مراسم‌ها و تشریفات نالازم همدری نیز به یغما رفت و حالا در فرهنگ مدرن اساساً سوگواری و غم به رسمیت شناخته نمی‌شود و ارزش، ایستادن آدمی در هر ناملایمتی است. بنابراین شادزیستن یک هدف می‌شود هدفی که گاه موجب می‌گردد زندگی را با تمام احساساتی که در آن است زیست نکنیم.
توصیه‌هایی برای شخص سوگوار
شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین رنج جهان سوگ است. رنجی حاصل از دست دادن که می‌تواند به اشکال گوناگون رخ دهد. گاهی با جدایی، گاهی با مهاجرت و گاهی با مرگ. در قدم اول باید پذیرفت که التیام این زخم به زمان نیاز دارد و چه بسا که هرگز زخم آن به‌طور کامل خوب نشود. بنابراین راه کنارآمدن با آن، پذیرش اوست. اویی که پیوسته تغییر حالت می‌دهد و از پس انکار، خشم، چانه‌زنی و افسردگی به پذیرش می‌رسد. پذیرشی که تلخی ماجرا را جایی در خودش جای داده است و این هم بخشی از زندگی‌ست. پس نباید انتظار داشت یک روز صبح وقتی چشم‌ها را رو به سقف باز کردیم آن غم سنگین پر کشیده باشد و دیگر هیچ اثری از خود در ما جا نگذاشته باشد. این به آن معنا نیست که افسرده زیستن را بپذیرم و دست از امتداد زندگی در گستره‌ی بی‌مرز این جهان بکشیم. تعبیر این موضوع در قبول آن حفره‌ی خالی در گوشه‌ی قلب‌مان است که شاید یک یادگاری از روزگاری باشد که او را در کنار خود داشتیم.
از تب افتادن جای این زخم خود شاید به درازا بکشد که در این میان گاه روزها و لحظه‌هایست که از هر زمان دیگر طاقت‌فرساتراند. همان وقت‌هایی که پیچیدن یک عطر تازه ما را می‌برد به بوی خاطراتی که با او داشته‌ایم، همان کلمه‌هایی که یه وقت‌هایی از میز بغلی کافه یا صندلی عقبی اتوبوس خودشان را به گوش‌های ما می‌رسانند و داد می‌زنند آن خاطره‌ای را که آن کلمه‌ی خاص درش پررنگ‌تر از همیشه بود، همان لحظه‌هایی که بی‌مهابا در کمد را باز می‌کنیم و چشممان می‌خورد به یک یادگاری از او. این مین‌های سوگواری نیز بخشی از فرآیند رسیدن به زیست مسالمیت‌آمیز با این اندوه هستند و تنها کاری که نباید در قبال آن‌ها کرد فرار از آنان است. بنابراین بهترین کار در زمان سوگواری نداشتن هیچ جبهه‌ی دفاعی در برابر نوسات خلقی این دوران است برای آن که احساسات بیایند و از ما عبور کنند تا روزی که ردپای آنان درد کمافی‌السابق را نداشته باشد.
توصیه‌هایی برای مواجه با افراد سوگوار
اولین نکته که باید توجه داشت لزوم حضور است! بنابراین دریغ خودمان یعنی از دست دادن فرصت همدلی و البته که هر حضوری نمی‌تواند در قامت همدلی باشد. برای آن که حضورمان را مثمرثمر کنیم در ابتدا لازم است یادآور شویم که حضور ما برای آن است غم فرد سوگوار مهم است و در خاطر داشته باشیم که اجبار به کم‌رنگ شدن ناراحتی شخص در پس روزها و هفته‌هایی که برای ما منطقی است نوعی اعمال خشونت علیه اوست و آدم‌ها به زمان مختص به شرایط و ویژگی‌های خودشان برای تسکین احتیاج دارند.
عامل مهم دیگری که حضور ما را ثمربخش می‌کند، شنونده بودن ماست. شنونده‌ای که اصلاح نمی‌کند، یادآور فرضیاتی که ممکن بودن شرایط را بدتر کند، نمی‌شود و به ذکر مصیبت‌هایی که خود از سر گذرانده، نمی‌پردازد. شنونده‌ای که اجازه می‌دهد فرد سوگوار بی‌دغدغه از خاطراتش، از احوالاتش و از احساسش بگویید. در این شرایط بروز خشم بسیار محتمل بوده بنابراین جایی برای امکان بروز این خشم و درحقیقت پذیرش این نوع رفتار و عدم دلخوری و ناراحتی می‌تواند خود به مأمنی از آرامش تبدیل شود. همچنین باید این نکته را به یادداشت که صحبت از آینده دردی را دوا نخواهد کرد چرا که غم رخ داده برای شخص سوگوار در حال حاضر بزرگ‌ترین مسئله‌ی اوست و وی از احتمالات آینده درکی نخواهد داشت.
بنابراین بزرگ‌ترین توصیه در زمان مواجه با سوگ و شخص سوگوار آن است که به یاد داشته باشیم سوگ مشکلی نیازمند راه‌حل نیست بلکه تجربه‌ای نیازمند حمایت است و در زمان آن لازم بوده چتر حمایتی را خود را بر روی کسانی باز کنیم که بیشتر از همه در برابر بارانی از ناملایمات قرار گرفته‌اند.
سفارش بسته‌ی مواجه با سوگ
شما می‌توانید با انواع کارت‌های اعتباری در داخل و یا خارج از ایران، از سایت «ازایران» (aziran.com)، بسته‌ی مواجه با سوگ ( اینجا ) را خریداری کنید. این بسته شامل سه کتاب به‌نام‌های رنج و التیام، لنگرگاهی در شن روان و خاطرات سوگواری است. هر سه کتاب با محوریت سوگ هستند و علاوه بر کمک به درک مفهوم آن به چگونگی و ترتیب ظهور احساسات مختلف در پس هر سوگی پرداخته و در عین حال راه‌حل‌ها یا بهتر است بگوییم منش‌های گوناگون در برخورد با این فرآیند را نیز آموزش می‌دهند. علاوه بر آن شما می‌توانید هر کتاب یا سفارش دیگری را که قصد خریداری آن را دارید در بخش سفارش‌های اختصاصی سایت ثبت کرده و کار تهیه و ارسال آن را به ما بسپارید تا درکم‌ترین زمان و به بهترین وجه ممکن آن را به‌دست شما برسانیم.
یادداشت‌های اخیر